
როგორია პარლამენტის საგამოძიებო კომისიებში გამოუცხადებლობისთვის დაკისრებული სანქციები ევროპულ და ამერიკულ პრაქტიკაზე დაყრდნობით:
პარლამენტის საგამოძიებო კომისიებში გამოუცხადებლობისთვის, ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში მათი ეროვნული სამართლებრივი სისტემების მიხედვით, სანქციები განსხვავდება, თუმცა, უმეტეს დემოკრატიულ ქვეყანაში, დაუმორჩილებლობა სერიოზულ სამართალდარღვევად მიიჩნევა:
გერმანია
• სამართლებრივი საფუძველი: ძირითადი კანონის 44-ე მუხლი; პარლამენტის საგამოძიებო კომიტეტების შესახებ კანონი.
• სანქციები:
• მოწმეების გამოძახება შეიძლება იძულებითაც
• საფუძვლიანი მიზეზის გარეშე გამოუცხადებლობამ შეიძლება გამოიწვიოს ჯარიმები ან პოლიციის მიერ პირის იძულებით მიყვანა.
• პარლამენტის უპატივცემულობა შეიძლება დაისაჯოს სასამართლოს მიერ დაკისრებული სანქციებით.
საფრანგეთი
• სამართლებრივი საფუძველი: 58-1100 დადგენილების მე-6 მუხლი და სისხლის სამართლის კოდექსი.
• სანქციები:
• გამოცხადებაზე ან ჩვენებაზე უარის თქმამ, შეიძლება გამოიწვიოს სისხლისსამართლებრივი დევნა.
• სასჯელები მოიცავს ჯარიმებს და პოტენციურად 2 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას სისხლის სამართლის კოდექსის 434-15 მუხლის შესაბამისად.
იტალია
• სამართლებრივი საფუძველი: კანონი No. 195/1987 პარლამენტის საგამოძიებო კომისიების შესახებ.
• სანქციები:
• გამოუცხადებლობა უტოლდება სასამართლოში ჩვენების მიცემაზე უარის თქმას.
• შეიძლება გამოიწვიოს სისხლის სამართლის სასჯელი, მათ შორის თავისუფლების აღკვეთა ან ჯარიმები.
ესპანეთი
• სამართლებრივი საფუძველი: ესპანეთის კონსტიტუცია და პარლამენტის რეგლამენტი.
• სანქციები:
• მოწმეებს, რომლებიც უარს ამბობენ გამოცხადებაზე ან ჩვენების მიცემაზე, შეიძლება წაუყენონ ბრალდება დაუმორჩილებლობისთვის, დააკისრონ ჯარიმები, ან დააპატიმრონ.
• საქმე შეიძლება გადაეცეს სასამართლოს აღსრულებისთვის.
შვედეთი
• კონსტიტუციური სამართალი: პარლამენტის საგამოძიებო უფლებები შეზღუდულია.
• სანქციები:
• არ არსებობს ძლიერი იძულებითი ზომები. მონაწილეობა ძირითადად ეფუძნება პოლიტიკურ პასუხისმგებლობას და გამჭვირვალობის სტანდარტებს.
საერთო ტენდენციები ევროკავშირის მასშტაბით:
• ევროკავშირის ქვეყნების უმეტესობას აქვს მოწმეების დაბარების და დოკუმენტების მოთხოვნის იურიდიული უფლებამოსილება.
• დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში შესაძლებელია:
• ჯარიმები
• პოლიციის მიერ იძულებით მიყვანა. • სისხლისსამართლებრივი დევნა (ხშირად სასამართლოს უპატივცემულობის მსგავსი)
• ზოგიერთ ქვეყანაში საჯარო მოხელეებზე ვრცელდება მკაცრი ვალდებულება გამოცხადნენ კომისიაზე.
რაც შეეხება ამერიკის შეერთებულ შტატებს, კონგრესის საგამოძიებო პროცესზე გამოუცხადებლობას - როგორიცაა კომიტეტის, ან ქვეკომიტეტის მოსმენა, შეიძლება სერიოზული სამართლებრივი შედეგები მოჰყვეს.
ამერიკის შეერთებული შტატები
• სამართლებრივი საფუძველი
• აშშ-ის კონსტიტუცია (მუხლი I, ნაწილი 8): კონგრესს ანიჭებს გამოძიების უფლებამოსილებას, როგორც მისი საკანონმდებლო ფუნქციის ნაწილს.
• ძირითადი კანონები და პრეცედენტები:
• სისხლის სამართლის სასჯელები კონგრესის უპატივცემულობისთვის.
• უზენაესი სასამართლოს გადწყვეტილება ადასტურებს, კონგრესის გამოძახების უფლებას.
სანქციები კონგრესის საგამოძიებო სხდომაზე გამოუცხადებლობისთვის
1. სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა - კონგრესის უპატივცემულობა
• სასჯელი:
• 1 წლამდე თავისუფლების აღკვეთა
• 100,000 აშშ დოლარამდე ჯარიმა
• პროცესი:
• კომიტეტი აყენებს საკითხს, პირის უპატივცემულობაზე. წარმომადგენელთა პალატა, ან სენატი აძლევს ხმას საქმის იუსტიციის დეპარტამენტისთვის გადასაცემად.
2. სამოქალაქო გზით იძულება
• გამოიყენება მაშინ, როდესაც იუსტიციის დეპარტამენტი უარს ამბობს სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყებაზე.
• კონგრესს შეუძლია მიმართოს ფედერალურ სასამართლოს სამოქალაქო სარჩელის მეშვეობით უწყების აღსასრულებლად.
3. შინაგანი იძულება (იშვიათად გამოიყენება)
• თეორიულად, კონგრესს შეუძლია დააკავოს და დააპატიმროს პირი საკუთარი სერჟანტის გამოყენებით.
• ბოლოს სერიოზულად გამოიყენებოდა 1935 წელს.
• კვლავ იურიდიულად აღიარებულია, მაგრამ პოლიტიკურად სარისკოდ და მოძველებულად ითვლება.
მაგალითები:
• სტივ ბენონი (2021–2022): დამნაშავედ ცნეს კონგრესის უპატივცემულობის გამო, მან უარი თქვა 6 იანვარს კომისიის წინაშე ჩვენების მიცემაზე.
მიესაჯა 4 თვით თავისუფლების აღკვეთა (ამჟამად სააპელაციო პროცესი მიმდინარეობს).
• ლოის ლერნერი (2013): უარი თქვა წარმომადგენელთა პალატის კომიტეტის წინაშე ჩვენების მიცემაზე. საქმე გადაეცა უპატივცემულობისთვის იუსტიციის დეპარტამენტს, მაგრამ იუსტიციის დეპარტამენტმა უარი თქვა სისხლისსამართლებრივ დევნაზე.
0
0
საქართველოს პრეზიდენტმა 37 პირი შეიწყალა
21/06/2025