იოანე ზოსიმეს ხელნაწერის შეძენის ფაქტი ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობისადმი დამოკიდებულების სიმბოლურ აქტად უნდა აღვიქვათ. მიჩნდება განცდა, რომ დასრულდა ისტორიის გაყალბებისა და არტეფაქტების განიავების დრო. ეს საგანძურისადმი მოპყრობის საუკეთესო მაგალითია და იგი წესად უნდა ვაქციოთ, - განაცხადა „იმედინიუსთან“ საუბრისას ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორმა, პროფესორმა ალიკო ცინცაძემ.

მისივე თქმით, პირველ რიგში, საჭიროა ხელნაწერის ტექსტოლოგიური შესწავლა და მისი ჰემატრიაზე შემოწმება, ასევე კრიპტოგრაფიული ანალიზის ჩატარება. პროფესორმა განმარტა, რომ კრიპტოგრაფიული ანალიზი ნიშნავს ფარულ წერას და იმედი გამოთქვა, რომ ფარული წერის მეთოდებით ტექსტის კვლევას შეძლებენ.

„იოანე ზოსიმე არც თუ იშვიათად იყენებს კრიპტოგრაფიულ დაშიფვრის მეთოდს და ხომ არ არის მასში რაიმე დაშიფრული და ხომ არ არის იმაზე მეტი, რაც უშუალოდ ტექსტიდან ჩანს? ეს ყველაფერი რომ ჩვეულებრივი გადამწერის მიერ შესრულებული სამუშაო იყოს, მაინც იმდენად მნიშვნელოვანი ფაქტი მოხდა ჩვენი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებისადმი დამოკიდებულების თვალსაზრისით, პირდაპირ აღფრთოვანებული ვარ. მივესალმები ასეთ დამოკიდებულებას“, - განაცხადა ცინცაძემ.

მისივე თქმით, აღნიშნული ხელნაწერის არსებობა ქართველ მეცნიერთათვის აქამდე უცნობი იყო.

„საერთოდ, იოანე ზოსიმე გადამწერი გახდა და აქედან გამომდინარე, მე-10 საუკუნეში მისი გადაწერილი მრავალი ტექსტი გვხვდება. ამასთან ერთად, იგი იყო კალენდარმცოდნე და ამ პერიოდში კალენდარულ ინფორმაციას იკვლევდა. ასე რომ იგი აქტიური ბერი, მოღვაწე იყო და უამრავი მისი ხელნაწერი არსებობს. ყველაფერს უნდა მოძიება, ჩამოტანა. თუ შეძენა არა, გადაღება-გაციფრულება და ასე შემდეგ. ეს სერიოზული დამოკიდებულების საგანია. სამწუხაროდ, ეს საბჭოთა პერიოდში არ გვიხერხდებოდა, რადგან იმპერია არ იყო დაინტერესებული ამით. ამდენად, თავისუფლების დროს გაჩნდა ამის შესაძლებლობა და თუ ეს ხაზი გაგრძელდება, რის მაგალითსაც ჩვენ ვხედავთ, იმედია, ამ თვალსაზრისით სერიოზული საქმიანობა გაჩაღდება. ეს არის ჟამი „ქვათა შეკრებისა“. ამდენად, ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტი მოხდა“, - აღნიშნა მეცნიერმა.

მისივე თქმით, მეცნიერებს ამ ხელნაწერის შესწავლის შემდეგ ბევრის თქმის შესაძლებლობა მიეცემათ.

„როგორც კი ტექსტოლოგები შეისწავლიან, შემდეგ ჰემატრიაზე უნდა შემოწმდეს და კრიპტოგრაფიულად. ამ ხელნაწერის, თუნდაც ქსეროასლი ჩვენთანაც უნდა მოხვდეს და ჩვენ დავდებთ დასკვნას - შესაძლოა, მასში დაშიფრული ინფორმაციაა.

იოანე ზოსიმეს „ქებაი და დიდებაი“ ამოუცნობად ითვლებოდა და ჩვენ ამოვხსენით მათემატიკური ლინგვისტიკის მეთოდებით, რიცხვითი სიმბოლიზმის ალბათობის თეორიით და ასე შემდეგ. ეს არ იყო პირდაპირ ენათმეცნიერების ამოცანა, ეს უფრო ჩვენი სფერო იყო - ტექნიკური დარგის სფერო. ვინც კრიპტოგრაფიის ანალიზის საფუძვლები იცის, ყველა მიხვდება, რაზეც ვსაუბრობ.

„ქებაი და დიდებაი“ არის კაცთა მოდგმის გასაგონად ხმამაღლა ნათქვამი ქართველი კაცის პირველი გზავნილი. ფაქტობრივად, ეს არის კრიპტოგრაფიული გზავნილი, რომელიც ადასტურებს ჩვენს უპირატესობას ცივილიზაციის საწყისების შემოტანასთან დაკავშირებით“, - აღნიშნა ალიკო ცინცაძემ.

ბიძინა ივანიშვილმა გუშინ, „კრისტის“ აუქციონზე მილიონ ფუნტად შეიძინა პალიმფსესტი, რომელიც მოიცავს, ერთი მხრივ, V-VII სს. არამეულ ენაზე გადაწერილ მასალას, არსებითად ბიბლიურ და ასკეტურ ფრაგმენტებს, ხოლო, მეორე მხრივ, სინას მთაზე მოღვაწე იოანე ზოსიმეს მიერ 979 წელს გადაწერილ ლიტურგიკულ ტექსტებს სინას მთის კოლექციიდან. უნიკალური ხელნაწერი საჩუქრად ეროვნულ მუზეუმს გადაეცემა.