დანიის მეფის გემზე, რომელიც XV საუკუნეში ჩაიძირა, სანელებლების ტვირთი აღმოაჩინეს. ამის შესახებ სტატია PLOS One-ში გამოქვეყნდა.

1495 წელს დანიის მეფემ იოჰანმა შვედეთის სანაპიროსთან გემი „გრიბშუნდენი“ გააჩერა შვედეთის მმართველთან, სტენ სტურ უფროსთან შეხვედრისთვის მოსამზადებლად.

იოჰანი გეგმავდა გარიგების დადებას, რომელიც მისცემდა მას შვედეთის კონტროლის საშუალებას, როგორც მან ადრე გააკეთა ნორვეგიასთან და შექმნა ერთიანი სკანდინავიური სამეფო.

თუმცა, მალევე გემს გაუჩნდა ცეცხლი და ჩაიძირა, რაც დიდი ზარალი იყო. ის მდიდარი და ძლიერი მმართველის საქონლით იყო სავსე. ამავდროულად, ამ უძველესი კატასტროფის წყალობით, თანამედროვე მეცნიერებს საშუალება აქვთ უკეთ გაეცნონ შუა საუკუნეების სკანდინავიელების ცხოვრებას.

გემის ნამსხვრევები იპოვეს 1960-იან წლებში, მაგრამ თავდაპირველი ექსპედიციების დროს, მეცნიერთათვის საინტერესო ყველა ტვირთი არ იქნა ნაპოვნი. ახალი კვლევა 2019 წელს დაიწყო და მისი ყველაზე ღირებული აღმოჩენაა კონტეინერები - კარგად შემონახული მცენარეული მასალით, რომელიც შეიცავს დაახლოებით 3000 ნიმუშს.

ნაპოვნია შუა საუკუნეების ძვირფასი სანელებლები: მუსკატის კაკალი, მიხაკი, მდოგვი, კამა, ზაფრანა, კოჭა, წიწაკის მარცვლები და ნუში. ბევრი სანელებელი მოდის შორეული ქვეყნებიდან, მათ შორის ინდონეზიიდან, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ მეფე იოჰანს ჰქონდა წვდომა ფართო სავაჭრო ქსელში. იმ ეპოქაში სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სანელებლები ევროპაში ძალიან ძვირი ღირდა, რადგან ოსმალეთის იმპერიამ მათ გზა გადაუკეტა. ასევე ბორტზე იყო ნაკლებად ეგზოტიკური საკვები, როგორიცაა მაყვლის ჩირი, ჟოლო, ყურძენი და სელი.